اخبار و فرصت های سرمایه گذاری

مصوبه تازه شورای رقابت، رسماً به خودروسازان اجازه می‌دهد که از این پس قیمت محصولات خود را مستقیم و بر اساس فرمول «کاست‌پلاس» تعیین کنند؛ حرکتی که روی کاغذ به معنای پایان ۲۰ سال مداخله مستقیم دولت در قیمت‌گذاری خودرو است. اما تجربه‌های گذشته باعث شده برخی فعالان بازار با دیده تردید به این تغییر نگاه کنند.

نقش تازه سازمان حمایت
طبق این تصمیم، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان دیگر وظیفه تعیین قیمت را بر عهده ندارد و تنها باید صحت ارقام ارائه‌شده از سوی خودروسازان را کنترل کند. این تغییر ساختاری، در ظاهر زمینه‌ساز شفافیت بیشتر و کاهش مداخلات مستقیم است.

چرایی تصمیم و سایه تردید
سال‌ها ملاحظات پوپولیستی دولت‌ها باعث تأخیر یا اجتناب از اعلام قیمت‌های واقعی شده و همین امر فشار سنگینی بر تراز مالی خودروسازان وارد کرده است. حذف قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند این چرخه را بشکند—اما پرسش اساسی این است که آیا این سیاست، مانند تجربه‌های پیشین، به‌دلیل فشارها و نوسانات دوباره بازنگری و لغو نخواهد شد؟

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی خبر داد که در صورت تکمیل الزامات باقی‌مانده، ایران می‌تواند ظرف یک سال و نیم آینده از لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) خارج شود؛ موضوعی که می‌تواند یکی از مهم‌ترین گشایش‌های مالی سال‌های اخیر باشد.

شرط کلیدی؛ CFT
به گفته این مقام، آنچه مانع اصلی در مسیر تعامل با FATF شده، تصویب کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) است. او تصریح کرد: «با تصویب این کنوانسیون، ایران می‌تواند وارد مذاکرات و چانه‌زنی با FATF شود تا اقدامات مقابله‌ای علیه کشور تعلیق یا لغو گردد.»

فقط دو گام تا هدف
وی همچنین تأکید کرد که برخلاف برخی تصورات، FATF خواستار اجرای کامل همه ۳۹ بند برنامه اقدام نیست. در این مرحله تنها دو کنوانسیون باقی‌مانده—که CFT یکی از آن‌هاست—در دستور کار قرار دارد. این موضوع به‌زعم کارشناسان، فرصت سیاسی و فنی مناسبی برای ایران جهت حل بخشی از محدودیت‌های مالی ایجاد کرده است.

پیامدهای احتمالی
خروج از لیست سیاه می‌تواند به کاهش موانع بانکی، تسهیل مبادلات مالی با سایر کشورها و کاهش هزینه نقل‌وانتقال ارز بینجامد. کارشناسان بر این باورند که این تحول در کنار سایر اصلاحات مالی و بانکی، می‌تواند جذابیت بازار ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی را افزایش داده و اثر مثبتی بر رشد اقتصادی بگذارد.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، پس از دیدار با ولادیمیر پوتین در آلاسکا، این ملاقات را «روز بزرگ و بسیار موفق» توصیف کرد و از نتایج مثبت آن خبر داد. به گفته ترامپ، علاوه بر گفت‌وگوی رو در رو با رئیس‌جمهور روسیه، تماس‌های تلفنی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و رهبران اروپایی از جمله دبیرکل ناتو نیز انجام شده و فضای مثبتی در این گفت‌وگوها حاکم بوده است.

تأکید بر صلح پایدار
ترامپ اعلام کرد که همه طرف‌های مذاکره بر این باورند که تنها راه پایان جنگ روسیه و اوکراین، توافق صلح جامع است، نه صرفاً یک آتش‌بس موقت که معمولاً دوام چندانی ندارد. به گفته او، این توافق باید بتواند جنگ را به طور کامل خاتمه دهد و ثبات پایدار ایجاد کند.

گام‌های بعدی مذاکرات
بر اساس برنامه اعلام‌شده، زلنسکی دوشنبه بعدازظهر برای دیدار با ترامپ به دفتر بیضی‌شکل در واشنگتن خواهد آمد. ترامپ تأکید کرد که اگر این دیدار موفقیت‌آمیز باشد، احتمال برگزاری نشستی میان او، زلنسکی و پوتین وجود دارد. وی افزود: «در صورت تحقق این روند، جان میلیون‌ها نفر نجات پیدا خواهد کرد.»

وقتی از رشد بورس صحبت می‌کنیم، باید واقع‌بین باشیم؛ این بازار مثل یک موجود زنده است که نفس می‌کشد و تحت تأثیر عوامل متعدد، مثبت یا منفی، تغییر مسیر می‌دهد. امروز اگر بخواهیم بدانیم چه چیزهایی جلو پای بورس قرار گرفته، باید اول موانع اصلی را بشماریم.

موانع اصلی پیش‌روی بازار
سرمایه‌گذاران در ماه‌های اخیر با چند چالش جدی مواجه بوده‌اند:

ریسک سیاسی و احتمال جنگ که هر لحظه می‌تواند فضای سرمایه‌گذاری را ملتهب کند.
پایین بودن نرخ دلار نیما که مستقیم روی درآمد شرکت‌های صادراتی اثر منفی دارد.
بالا بودن نرخ بهره بانکی که باعث می‌شود سرمایه‌گذاران ترجیح دهند پولشان را در بانک یا اوراق بدون ریسک بگذارند.
رکود در تولید که سودآوری صنایع را کاهش می‌دهد.
تورم بالا که هم قدرت خرید را می‌بلعد و هم فضای کسب‌وکار را بی‌ثبات می‌کند.
ناترازی انرژی که مخصوصاً صنایع بزرگ مثل فولاد و پتروشیمی را تحت فشار می‌گذارد.

هر کدام از این عوامل یک جور ترمز برای بورس هستند. اما سؤال مهم این است: کدام ترمز قوی‌تر عمل می‌کند؟

کدام متغیر دست بالاتر را دارد؟
ریسک جنگ را کنار بگذاریم — چون هم پیش‌بینی‌اش سخت است و هم می‌تواند هر لحظه بازار را غافلگیر کند — و برویم سراغ عدد و رقم. وقتی داده‌ها را بررسی می‌کنیم، یک نتیجه جالب می‌گیریم:

ارتباط دلار نیما با شاخص بورس فوق‌العاده بالاست؛ ضریب همبستگی حدود ۰.۹۵. یعنی تقریباً هر تکان بزرگ دلار نیما، شاخص را هم تکان می‌دهد.
این عدد برای نرخ بهره بدون ریسک کمتر از ۰.۶ است؛ یعنی اثرش ملموس هست، ولی به قدرت دلار نیما نیست.

به زبان ساده، بورس با قیمت دلار نیما نفس می‌کشد. اگر این نرخ بالا برود، شرکت‌های صادرات‌محور به سود بیشتری می‌رسند و این سود به مرور در شاخص منعکس می‌شود.

سیاست‌گذار چه کند؟
اگر تصمیم‌گیران اقتصادی بخواهند محرکی برای رشد بورس ایجاد کنند، تغییر مثبت در نرخ دلار نیما اثر به‌مراتب بیشتری خواهد داشت تا کاهش نرخ بهره.
کاهش نرخ بهره البته مفید است، ولی کلید روشن کردن موتور بورس احتمالاً به دست سیاست‌های ارزی است.